محافظت از برق کل ساختمان

در این مقاله قصد داریم به محافظت از برق کل ساختمان بپردازیم، پارس اتوماسیون توانا نمایندگی زیمنس در ایران است و با فروش محصولات کنتاکتور و پی ال سی با بهترین قیمت های موجود در بازار سعی در جلب رضایت شما عزیزان دارد، برای خرید و اطلاع از جزئیات بیشتر از طریق راه های ارتباطی ذکر شده با ما تماس بگیرید.

محافظت از برق کل ساختمان

همه چیز درباره محافظت از برق کل ساختمان

همه شما عزیزان محافظ های الکترونیکی برق را دیده اید، محافظ هایی که سر راه وسایل برقی از جمله کامپیوتر، لوازم صوتی تصویری، یخچال و فریزر، پکیج و آبگرمکن، کولر و پنکه، بخاری هوشمند هرمتیک و اکثر وسایل برقی حساس که عمدتا مجهز به برد الکترونیکی و الکتروموتور می باشند قرار می گیرد؛ اما این محافظ برق چیست و چه کاری برای ما انجام می دهد؟ محافظت از برق کل ساختمان

محافظت از برق کل ساختمان

تعریف محافظ برق ساختمان

محافظ برق وسیله ای بوده که از لوازم برقی در مقابل نابهنجاری های الکتریکی برق ساختمان محافظت می کند. این دستگاه زمان بروز هر گونه نابهنجاری در برق ساختمان این نابهنجاری را تشخیص داده و اتصال وسایلی که به آن متصل است را از برق ساختمان قطع می کند و تا زمان بازگشت وضعیت برق به حالت عادی، این وسایل را خاموش نگه می دارد. محافظت از برق کل ساختمان

نکته: در بعضی محافظ های الکترونیکی علاوه بر حفاظت در مقابل نابهنجاری ها، عمل حفاظت جان در مقابل برق گرفتگی هم انجام می شود، یعنی این دستگاه های محافظ خود نوعی کلید محافظ جان (RCCB) هم می باشند که در مقابل نشتی جریان و یا (در مدل های RCBO) در مقابل اضافه بار و اتصال کوتاه و نشتی جریان هم عمل حفاظت را انجام می دهند. محافظت از برق کل ساختمان

نابهنجاری های الکتریکی در برق ساختمان عبارت هستند از هرگونه نوسان در ولتاژ برق، افت یا خیزش ولتاژ بیش از حد نرمال، تغییر شکل موج برق متناوب ساختمان، تغییر فرکانس برق، دو فاز شدگی و هرگونه تغییراتی از این قبیل در دیمانسیون های برق ساختمان که باعث آسیب به دستگاه های برقی متصل به شبکه می شود.

محافظت از برق کل ساختمان

چند راهی محافظ دار

خب تا اینجا با چگونگی عملکرد محافظ های الکترونیکی آشنا شدید، این محافظ های الکترونیکی درست مثل یک پریز سیار چند راهه می باشند که تعدادی وسیله الکتریکی را می توان به آن ها وصل کرد. محافظت از برق کل ساختمان

مثلا در یک سیستم کامپیوتر خانگی، تجهیزاتی از جمله کیس، مانیتور، مودم ADSL، سیستم صوتی (اسپیکر و یا ضبط و باند)، پرینتر، اسکنر و سایر وسایل این چنینی وجود دارد و با یک محافظ کامپیوتر شش خانه می توان از همه این وسایل الکتریکی حفاظت کرد؛ اما اینگونه محافظ ها دارای معایبی هم می باشند مثل:

1. تنها می توانند یک وسیله برقی و یا یک مجموعه در کنار هم را حفاظت کنند و برای سایر وسایل باید محافظ های جداگانه ای تهیه کرد که باعث بالا رفتن هزینه ها می شود. محافظت از برق کل ساختمان
2. این دستگاه محافظ، خود حجم نسبتا زیادی را اشغال می کند و وجود آن و سیم های آویخته متصل به آن نمای زشتی را ایجاد می کند.
3. به خاطر وجود رله های جریان پایین در سیستم کنترل قدرت این محافظ ها و وجود سیم های نمره پایین در مدار داخلی آن ها محدودیت جریان وجود دارد و نمی توان وسایل پرمصرفی از جمله سرور های پرمصرف، کندانسینگ یونیت اسپلیت و لامپ های پرمصرف را به آن ها متصل کرد (البته این اشکال تنها در اکثر محافظ های بازاری وجود دارد و محافظ هایی پیدا می شوند که برای این وسایل پرمصرف ساخته شده اند و کلا هر دستگاه الکتریکی محافظ برق مخصوص به خود را دارد که می توان به راحتی در فروشگاه های تاسیسات الکتریکی این محافظ ها را پیدا کرد).
4. مطابق مقررات ملی ساختمان که در رابطه با تاسیسات الکتریکی ساختمان است، نصب پریز سیار چند راهه در هر نقطه از ساختمان ممنوع است، زیرا سیم های آویخته به آن، در اثر کشش یا فشار، احتمال آسیب دیدگی و در پی آن برقگرفتگی را حادث می شود. و این در حالی بوده که این محافظ ها خود نوعی پریز سیار چند راهه هم می باشند پس نصب آن ها در ساختمان ممنوع می باشد. محافظت از برق کل ساختمان
5. برای وسایل برقی بدون دوشاخه که به صورت توکار سیم کشی شده اند و کلید آن ها داخل دیوار نصب است، مثل لامپ های روشنایی، پنکه سقفی، کولر آبی، داکت اسپلیت، داکت فن کویل و … لازم بوده که یا از اول باکس مخصوصی را برای نصب محافظ روی این وسایل در نظر بگیریم و یا اینکه از پشت کلید آن ها به صورت روکار سیم کشی کنیم و محافظ را برای آن ها قرار دهیم که باز هم نمای نازیبایی ایجاد می کند و امکان دارد مخاطره آمیز هم باشد.

محافظت از برق کل ساختمان

محافظ مرکزی یا محافظ کلی

با وجود موارد فوق شرکت های تولید کننده تجهیزات الکتریکی بر آن شدند که دستگاه محافظی را طراحی کرده و بسازند که معایب فوق در آن وجود نداشته باشد و این شد که محافظ مرکزی برق ساختمان ساخته شد. دستگاه محافظ مرکزی برق ساختمان: محافظت از برق کل ساختمان

1. در ظرفیت های متنوع وجود دارد و همینطور در صورت عدم وجود باکس و قوطی مناسب برای نصب آن، با کمترین مقدار سیم کشی و به راحتی به صورت روکار نصب می شود و در صورتی که از باکس های روکار و داکت سیم کشی برای نصب آن به کار رود ظاهر قابل قبولی را ایجاد می کند.
2. در قسمت تابلو مینیاتوری ساختمان (جعبه فیوز) و یا کنتور برق نصب می شود و فضایی را درون ساختمان اشغال نمی کند.
3. مجهز به پریز چند راهه ای و سیم های با طول زیاد نیست که نصب آن ممنوع باشد.
4. از همه وسایل برقی موجود درون ساختمان به صورت همزمان محافظت می کند. محافظت از برق کل ساختمان

محافظت از برق کل ساختمان

طرز عملکرد محافظ مرکزی برق ساختمان

طرز عملکرد این سیستم هم دقیقا مشابه محافظ های چند راهه پرتابل می باشد. درون محافظ های پرتابل یک عدد برد الکترونیکی وجود دارد که سیم های فاز و نول برق شهری به آن متصل می شود، بعد مدار های آی سی موجود روی آن دقیقا مشابه یک مولتی متر پارامتر هایی نظیر ولتاژ، فرکانس و شکل موج را اندازه گیری می کنند و نوسانات الکتریکی را تشخیص می دهند، همینطور یک رله هم روی برد آن ها وجود دارد که سر راه برق پریز های محافظ قرار گرفته بوده و این رله توسط همین مدار الکترونیکی محافظ فعالسازی می شود.

در صورتیکه پارامتر های برق شهری نرمال بوده و مطابق پیش فرض تعریف شده برای مدار سنجش باشد و هیچ نوسانی وجود نداشته باشد، یک سیگنال از خروجی آی سی سنجش به ورودی آی سی ای که وظیفه کنترل رله را دارد فرستاده می شود. محافظت از برق کل ساختمان

بعد از زمان دریافت سیگنال تا پایان زمان تعریف شده برای تایمر سیستم روی حالت DELAY رفته و با پایان این زمان تاخیر رله، پریز ها توسط آی سی مورد نظر فعالسازی می شود و رله بسته می شود، با بسته شدن رله جریان برق شهری از آن عبور کرده و وارد پریز های محافظ می شود.

در صورتیکه مدار سنجش تغییراتی غیر مجاز و یا وجود نوسانی را در پارامتر های ولتاژ و فرکانس و یا تغییر شکل موج حس کند فورا سیگنالی دیگر را به آن آی سی مخابره می کند و بعد این آی سی جریان فعالساز رله را قطع کرده، رله غیر فعال شده و جریان برق پریز ها قطع خواهد شد، با برگشت وضعیت به حالت عادی چرخه فعالسازی مذکور دوبارها تکرار خواهد شد.

محافظت از برق کل ساختمان

محافظ مرکزی برق ساختمان

این محافظ هم دقیقا مثل محافظ های پرتابل به صورت مذکور کار می کند اما تفاوتی اساسی با آن محافظ ها دارد که مربوط به قسمت کنترل قدرت این سیستم است، در این سیستم به خاطر اینکه جریان برق مصرفی ساختمان 25 یا 32 آمپر و یا بیشتر بوده و رله نمی تواند این مقدار جریان زیاد را عبور دهد از کنتاکتور به جای رله استفاده شده است، در کل در این محافظ ها برد الکترونیکی محافظ یک رله را فعالسازی می کند که آن رله هم یک کنتاکتور را فعالسازی می نماید. اکنون برویم و مدار داخلی محافظ مرکزی برق ساختمان را با هم بررسی کنیم: محافظت از برق کل ساختمان

1. سعی کنید محافظ هایی را بخرید که کنتاکتوری باشند چون عمر مفید و کیفیت کنتاکتور بیشتر از رله های آمپر بالا بوده و محدودیت عبور جریان کمتری نسبت به آن ها دارد (هرچند اکثر دستگاه های محافظ مرکزی با کیفیت مجهز به کنتاکتور می باشند).
2. حتی الامکان سعی کنید از محافظ هایی کمک بگیرید که مجهز به کلید محافظ جان هم باشند، البته در صورتی که توانستید به راحتی آن ها را پیدا کنید؛ در صورتی که هم چنین محافظ هایی را پیدا نکردید هیچ اشکالی ندارد و می توانید مثل وقتی محافظ مرکزی نصب نبود، کلید محافظ جان را به صورت جداگانه خریده و داخل جعبه مینیاتوری ها نصب کنید. محافظت از برق کل ساختمان
3. قبل از خرید این دستگاه ابتدا از تکفاز یا سه فاز بودن برق ساختمان خود مطلع شوید، بعد آمپراژ کنتور برق ساختمان را به دست آورید و محافظی را خریداری کنید که سقف آمپراژ کنتاکتور آن برابر و یا بیشتر از آمپراژ برق ساختمان شما باشد. مثلاً در صورتی که کنتور شما 25 آمپر است، محافظ شما باید 25 یا 32 یا بالاتر باشد. محافظت از برق کل ساختمان
4. در صورتی که کنتور برق ساختمان شما سه فاز است حتما یک محافظ مرکزی سه فاز خریداری کنید حتی در صورتی که قصد نداشته باشید از هیچ وسیله برقی سه فازی در آن ساختمان کمک بگیرید، چون امکان دارد روزی یک وسیله برقی سه فاز در آن ساختمان نصب شود.

محافظت از برق کل ساختمان

روش نصب محافظ کلی برق ساختمان تکفاز

اکنون به سراغ قسمت های عملی تر یعنی نصب دستگاه محافظ مرکزی می رویم و چگونگی نصب آن را با هم بررسی می کنیم. باید در زمان سیم کشی ساختمان محلی را برای نصب محافظ مرکزی تعبیه کنید اما در ساختمان های قدیمی و یا ساختمان هایی که سیم کشی شده اند اما برقکار فراموش کرده محلی را برای نصب این دستگاه تعبیه کند هم می توان این دستگاه را نصب کرد، بهرحال ما فرض را بر این می گذاریم که محلی برای نصب آن تعبیه نشده باشد که اکثر موارد هم این چنینی است، پس مراحل زیر را دنبال کنید: محافظت از برق کل ساختمان

1. ابتدا محافظ مناسب برق ساختمان خود را مطابق توضیحات بالا انتخاب و خریداری کنید.

2. بعد برق ساختمان را از طریق کنتور قطع کنید.

3. بهترین مکان برای نصب این دستگاه کنار جعبه فیوز هر واحد است، در صورتی که کنتور مشترک برای چندین واحد یا مکان دارید می توانید تنها یک محافظ بخرید و آن را بعد از کنتور نصب کنید تا از برق تمام واحد ها حفاظت نماید و نیازی به خرید محافظ های جداگانه برای هر واحد نداشته باشید (البته دقت فرمایید که در چنین شرایطی باید آمپراژ محافظ مرکزی برابر یا بیشتر از آمپراژ کنتور برق باشد). محافظت از برق کل ساختمان

4. ابتدا قاب جعبه فیوز را باز کنید به نحوی که به کلیدهای مینیاتوری و سیم کشی داخل جعبه دسترسی داشته باشید.

5. سیم های فاز و نول و ارت که از طریق کابل اصلی از کنتور وارد جعبه فیوز شده اند را شناسایی و بعد نول (در صورت نیاز) و فاز را از شینه های نول و مینیاتوری جدا کنید.

نکته 1 : در صورتی که محافظ مرکزی شما محل اتصال سیم ارت نداشت نیازی نیست به محافظ مرکزی انشعاب ارت ببرید. محافظت از برق کل ساختمان

نکته 2 : در صورتی که محافظ مرکزی شما مجهز به سیستم قطع دوقطب هم نبود پس نیازی نیست که سیم نول اصلی را به آن متصل کرده و دوباره وارد شینه نول کنید، تنها یک انشعاب نول جهت تغذیه دستگاه محافظ از شینه نول بگیرید و به ترمینال نول محافظ متصل کنید که نمره سیم این انشعاب در این حالت نمره 1 هم که باشد کفایت می کند.

6. سیم فاز کنتور را که از شینه مینیاتوری جدا کرده اید به ترمینال ورودی فاز محافظ مرکزی متصل کنید. بعد یک تکه سیم به همان نمره بردارید و یک سر آن را به خروجی محافظ مرکزی و سر دیگر آن را به شینه مینیاتوری متصل کنید.

7. در صورتی که محافظ مرکزی از نوع دوقطبی بود همین عمل را برای انشعاب نول هم انجام دهید یعنی سیم نول کنتور را به ورودی نول محافظ مرکزی متصل کرده و توسط سیمی با همان نمره، خروجی نول محافظ مرکزی را به شینه نول متصل کنید. محافظت از برق کل ساختمان

8. در صورتی که محافظ مرکزی اتصال ارت هم داشت تنها یک انشعاب از شینه ارت به ترمینال ارت آن هم متصل کنید، بعد محافظ مرکزی را توسط پیچ و رول پلاک روی دیوار و در کنار جعبه مینیاتوری نصب کنید (در زمان سوراخ کاری و نصب رول پلاک دقت کنید که بالا و پایین جعبه فیوز محل عبور لوله های برق است، پس باید محافظ را در سمت چپ یا راست جعبه فیوز نصب کنید) و بعد یک شیار کوچک برای سیم های محافظ مرکزی که از داخل جعبه مینیاتوری آمده ایجاد کنید و جعبه مینیاتوری را در جای خود ببندید.

محافظت از برق کل ساختمان

روش نصب محافظ مرکزی برق ساختمان سه فاز

مراحل باز کردن جعبه فیوز و بیرون آوردن سیم ها و در نهایت نصب محافظ روی دیوار در این قسمت هم دقیقا مشابه قسمت قبل است، تنها سیم کشی در این قسمت به خاطر وجود برق سه فاز با قسمت قبل تفاوت هایی دارد، پس مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ابتدا فیوز کنتور را قطع کنید، بعد جعبه فیوز را باز کرده تا به کلیدهای مینیاتوری و سیم کشی درون آن به راحتی دسترسی داشته باشید.
2. سه سیم فاز و یک سیم نول و یک سیم ارت از کنتور وارد این جعبه فیوز شده است، سیم های فاز به ورودی های مینیاتوری اصلی سه فاز، سیم نول به ورودی نول کلید محافظ جان (یا مستقیما به شینه نول) و سیم ارت هم به شینه ارت وصل شده اند؛ سیم های فاز را از مینیاتوری اصلی جدا کرده و به ترمینال های فاز L1، L2 و L3 محافظ مرکزی متصل کنید. محافظت از برق کل ساختمان
3. در صورتیکه محافظ مرکزی مجهز به سیستم قطع تمام قطب بوده و نول را هم قطع می کند، سیم نول را از ورودی کلید محافظ جان (و یا شینه نول) جدا کرده و به ورودی نول محافظ متصل کنید و خروج نول محافظ مرکزی را توسط تکه سیمی با همان نمره به ورودی کلید محافظ جان (یا شینه نول) که در ابتدا نول را از آنجا جدا کردید متصل کنید؛ در صورتی که هم محافظ مرکزی مجهز به سیستم قطع تمام قطب نبود تنها یک انشعاب نول با سیم نمره1 به ترمینال نول آن جهت تغذیه برد دستگاه متصل کنید، چون برد الکترونیکی محافظ مرکزی با برق 230 ولت کار می کند و نیاز به یک انشعاب نول دارد، در صورتی که دستگاهی با برق سه فاز 400 ولت کار کند دیگر نیازی به نول نخواهد داشت و تنها با سه فاز راه اندازی می شود. محافظت از برق کل ساختمان
4. در صورتی که محافظ مرکزی مجهز به ترمینال ارت هم است یک انشعاب با نمره سیم 1. 5 از شینه ارت به ترمینال ارت آن ببرید.
5. پس از اتمام سیم کشی، شیاری را جهت خروج سیم های محافظ مرکزی از جعبه فیوز در کنار آن ایجاد کرده و سیم ها را از آن عبور دهید، محافظ مرکزی را روی دیوار در کنار جعبه فیوز با پیچ و رول پلاک نصب کنید و بعد درب جعبه فیوز را دوبارهاً ببندید.

محافظت از برق کل ساختمان

راهنمای نصب محافظ کلی برق ساختمان سه فاز

نکته: وقتی قصد دارید محافظ مرکزی را در کنار کنتور مشترک واحد ها برای همه واحد ها نصب کنید به شرح فوق عمل کنید اما اینبار سیم های فاز و نول را ابتدا وارد محافظ مرکزی کرده و بعد به طرف ترمینال تقسیم برق واحد ها بفرستید، در آخر هم در صورتی که ترمینال ارت داشت یک انشعاب ارت از کنتور به آن متصل کنید.

نکات ایمنی کار : محافظت از برق کل ساختمان

1. آمپراژ محافظ مرکزی که خریداری می کنید حتما باید بیشتر یا مساوی آمپراژ کنتور ساختمان باشد وگرنه باعث سوختن کنتاکتور درون آن خواهد شد.
2. همیشه حتما قبل از شروع کار، برق را از طریق کلید مینیاتوری کنتور قطع کنید.
3. در اتصال سیم ها دقت کنید و از سیم های تکه تکه و یا چسب خورده استفاه نکنید، حتما مراقب باشید اتصال سیم ها در ترمینال را به خوبی محکم کنید تا باعث داغ شدن و جرقه زدن و شوک های ناگهانی در برق نشود. محافظت از برق کل ساختمان
4. برای سیم هایی که به صورت روکار از داخل جعبه فیوز وارد محافظ مرکزی می شود حتما داکت بزنید تا در دسترس نبوده و خطرساز نشود
5. نمره سیمی که برق را از محافظ مرکزی وارد مینیاتوری ها می کند باید حتما با نمره سیم کنتور برق که برق را وارد کنتاکتور محافظ مرکزی می کند برابر باشد چون قرار است به همان میزان جریان از آن عبور کند پس باید همان نمره سیم را داشته باشد. محافظت از برق کل ساختمان

برای خرید کنتاکتور برند زیمنس در کنار شما هستیم تا بهترین ها را با قیمت های رقابتی ارائه کنیم. برای اطلاع از موجودی محصولات، قیمت و روند پرداخت و ارسال محصول از طریق راه های ارتباطی ذکر شده با ما تماس بیرید تا به بهترین شکل ممکن شما را راهنمایی کنیم!